乌兹别克语中词的用法及练习
导语:在乌兹别克语中词是由词根和后缀构成的,下面本站小编讲解,欢迎参考!
词根,词的本质意义,缺少任何形式的后缀的最根本的部分是词根。如:ishchi, gullar, o’qituvchi的词根分别是 ish, gul, o’qi。
后缀,添加到词根上,组成新含义的词和形式,赋予词以新的语法意思。它有两种:1)构词添加成分;2)构形添加成分
1)构词添加成分:往各种词上添加,组成与词根意思有关的.新词的成分。Ishchi(工人)词根是ish(事情),-chi是构词添加成分。通过它可以得到新的词,但新词的意思是与ish有关。如:kuchli, gulladi, o’qituvchi, chiroyli, aqlsiz, yetuk。
2)构形添加成分:单词的词汇意思不改变,不组成新词。但是组成新的语法形式,添加其新的语法意思。诸如表示表小表爱等意思的各种后缀形式。同时构形添加成分会有格,名词性所属格,名词性谓语,动词的态,动词的式,形容词的级等形式。如:davlat-ni, davlat-ning, davlat-ga, davlat-da, davlat-dan; vatan-im, vatan-ing, vatan-i; o’qi-di-m, o’qi-di-ng, kel-gan-man, kel-gan-san; ikki-nchi, kut-ar, yoz-ib; uy-cha, qush-cha, qo’zi-choq, katta-gina, oson-roq, jajji-gina等。
根据添加成分的构成形式可以分为简单(-shi, -la, -lik, -lar 等)和复杂(-chilik, -lan, -lash, -larcha 等)形式。
在乌兹别克语中词根和添加成分是这样的顺序:
词根+构词添加成分+构形成分= ish + -chi +-lar + -ning = ishchilarning.
(注:如果细分的话,构形成分顺序如下:
词根+构词添加成分+复数添加成分+领属格后缀+宾格后缀= tila + -k +-lar +-imiz +-ni = tilaklarimizni.)
在乌兹别克语中后缀一般是词根的后面出现。但是在现代乌兹别克语中诸如 no- (noma’lum), be- (bexabar), bo- (badavlat), ser- (serdaromad)等波斯-塔吉克语外来后缀也有。
9.2.练习。
1.语音练习。
Andijon O’zbekiston Xitoy Movaraunnahr
Farg’ona Qo’qon Xorazm Samarqand
Asaka Ko’kaldosh Xastimom Buxoro
Namangan Ko’kcha Xozarasp Qashqadaryo
2.快速朗读。
1. Erkin eshkakni eshdi.
2. Inomjon ipni ilgakka ildi.
3.背诵下列短诗句。
Ku-kulab deydi kakku
Ko’klamda in kerak-ku.
Laylak kelsa tukivoy
Likopchada berar choy.
Moshvoy, nima yalaysan,
Muzqaymoqqa qalaysan?
4.用下列所给字母组合单词。
a, u, i, o, e, o’, s, b, t, d, f, r, h, m, n, l, q.
如: rom, qalam, ...
5.划出下列所给单词的词根和后缀。
Tinch, tinchlik, o’quv, o’quvchi, boshliq, boshlamoq, aqlli, guldon, sumkada, choy, uyga, kitobim, daftaring, qalamining, bog’bon, yog’ingarchilik, savdogar, o’qiganding, yettinchi.
6.区别出所给单词的后缀形式。
Kitobxon, kutubxona, maktabga, maktabni, eshikka, eshikning, hosili, hosildor, kutib, kutganman, vatanimni, vatanim, lolazor, daraxtzor, bordim, bordik, yulduzli, yulduzsiz.
9.3. 词典
Do’kon-商店
Sut-牛奶
Sabzavot-蔬菜
Go’sht-肉
Guruch-米
Devor-墙
parda-帘幕
Stol-桌
Stul-椅子
dasturxon-桌布
Matn-文章
She’r-诗
Shoir-诗人
Tarjimon-翻译
Muhandis-作者
Shifokor-医生
Mehmon-客人
Sayohat-旅行
Sayohatchi-旅行者
Ob-havo-天气
Yomg’ir-雨
Qor-雪
bulut-云
quyosh-太阳
Baxtli-幸福
Quyoshli-有阳光的
Bulutli-有云的
sovuq-冷
issiq-热
iliq-温暖
nam-湿润
ko’pchilik-大多数
Turli, har xil-各种各样的
Shuning uchun-所以
Chunki-因为
Mumkin可以
Har kuni-每天
Takrorlamoq-重复
Suhbatlashmoq-交谈
Qatnashmoq-参加
Suratga olmoq-照相
buzmoq-弄坏
Sotmoq-卖
Yugurmoq-跑
Yig’lamoq-苦
Yashamoq-住
Turmoq-起来
9.4.常用句子。语言,话语。
Nima dedingiz?您说什么?
Bu kim?这是谁?
U nima? 这是什么?
Tushundingizmi?您明白了吗?
Tushunarlimi?明白了吗?
Tushunarli (tushunarli emas)明白了(不明白)
Bu yerda kim o’zbek tilini biladi?这里谁知道乌兹别克语?
Siz o’zbekcha gaplasha olasizmi?您能说乌兹别克语吗?
Siz o’zbek tilini bilasizmi?您知道乌兹别克语吗?
O’zbek tilini o’rganyapman. 我正在学习乌兹别克语。
O’zbek tilida gaplashishni o’rganmoqchiman.我想学说乌兹别克语。
O’zbekchani biroz tushunaman.我知道一点点乌兹别克语。
Gapimga tushunyapsizmi?我的话您明白吗?
Tushunaman, ammo javob qaytara olmayman.我明白,但是不会回答。
Sekinroq gapiring, iltimos.请您说慢一些。
Bu o’zbekcha nima deyiladi?这个用乌兹别克语怎么说?
Ha.是
Yo’q.不是
Bilmadim.不知道
Baribir tushuna olmayapman.我还是不能明白。
Qanday? Qanaqa? 怎样?
Qanday qilib?怎么办?
Qaysi?哪一个?
Qancha? 多少?
Necha? Qancha?几个?多少?
Qayerda?在哪里?
Qayerga?去哪里?
Kim?谁?
Nima?什么?
Nimaga? Nima uchun? Nega? Nima sababdan?为什么?
-
2017托福考试听力辨音技巧
在托福听力中,还有一个造成应试者听觉障碍的大敌是美语的缩读现象,掌握了这种现象的规律就等于掌握了攻克托福听力的另一大诀窍。下面请看本站小编的详细介绍。想了解更多相关资讯请持续关注我们应届毕业生培训网。一、Contractions缩读现象在托福听力中,还有一个...
-
职称英语备考辅导
小编为了更好的帮助大家备考职称英语,特地整理了职称英语备考的技巧,希望能够帮助到大家!一、阅读理解——至少要拿30分在6个题型中,最重要的题型当属阅读理解,分值占到总分的45%。阅读理解共有3篇文章,每篇文章5个问题,每道题3分。根据新东方在线多年的考...
-
考研复试英语自我介绍范文4篇
各学校关于考研复试工作的安排,预计3月上旬就会公布,大家准备好复试了吗?为了帮助大家,小编分享了一些考研复试英语自我介绍范文,希望能对大家有所帮助!考研复试英语自我介绍范文【1】Goodmorning,everyone!Iamgladtobehereforthisinterview.First,letmeintroducemys...
-
浅谈如何着手BEC听力训练
很多同学反映,针对BEC听力的训练素材太少了,无非就是那几套真题,还有少的可怜的模拟题,做过一遍对完答案后就不知道接下来该干嘛了。其实,按照卷面要求完成答题远非听力训练的终点,而只是刚刚开始。根据我们在课堂上对于真题的分析,大家不难认识到,BEC听力之所以难,很大...